Van september tot en met februari heeft Eline Poulussen, een farmaciestudent van de Universiteit Leiden, haar afstudeeronderzoek uitgevoerd bij Health Base. Tijdens haar onderzoek heeft ze patiënten geïnterviewd met als doel om hun perspectieven te achterhalen over het type informatie op en de lengte van etiketten. Hieronder vertelt ze over haar onderzoek en de uitkomsten.
Eline: “Omdat ik in het laatste jaar van de master Farmacie zit, zou ik een halfjaar een onderzoek gaan uitvoeren. Ik wilde graag een onderzoek doen dat te maken had met de openbare farmacie en waarbij ik in contact kon komen met patiënten. Stichting Health Base bood mij de kans om in openbare apotheken patiënten te interviewen en om tegelijk kennis te maken met een andere organisatie waar je als apotheker kan werken.
De mening van patiënten over optimale etiketten
Instructies op etiketten, zoals gebruiksadviezen- en waarschuwingen, zijn nodig voor correct gebruik van geneesmiddelen. Apothekers van de afdeling Patiënteninformatie van Health Base bepalen welke gebruiksadviezen en -waarschuwingen op het etiket verschijnen. Nu kiezen dus zorgverleners uit welke instructies er op een etiket nodig zijn, maar het was nog niet bekend hoe patiënten eigenlijk over de instructies dachten. Aangezien patiënten de etiketten moeten lezen om hun medicijnen goed te kunnen gebruiken, is het belangrijk om ook hun meningen hierover mee te nemen in de besluitvorming. Mijn onderzoek had daarom het doel om te kijken naar het perspectief van patiënten op de beste lengte van en het type informatie op etiketten. Hiervoor heb ik een gevarieerde groep van 26 patiënten geïnterviewd in verschillende openbare apotheken.
Waarde van etiket verschilt per patiënt
In de interviews kwamen opvallende dingen naar voren. Zo vertelde een aantal patiënten dat zij de etiketten op hun medicijnen eigenlijk helemaal niet lezen. Zij geven aan dat ze luisteren naar wat de apothekersassistente hen aan de balie verteld en dat ze die informatie (hopen te) onthouden. Het overgrote deel van de patiënten leest de etiketten die ze krijgen wel en de meeste patiënten zien hun etiket juist als een soort reminder van wat er aan de balie is verteld. Het verkrijgen van de informatie over hun medicijnen op meerdere manieren helpt hen om de informatie beter te begrijpen en onthouden.
Etiket moet kort, maar krachtig
Wat bijna elke patiënt aangaf, is dat vooral de gebruiksinstructies voor het medicijn heel belangrijk zijn. Hiermee kan de patiënt het medicijn veilig gebruiken en weet hij dat het medicijn op deze manier het beste werkt. Welke gebruiksinstructies dan op het etiket moeten staan, wordt wel per patiënt verschillend verwoord. Dit kan bijvoorbeeld zijn “hoe vaak op de dag ik hoeveel van het medicijn moet innemen”, maar ook “wanneer op de dag ik het medicijn moet gebruiken en hoe”.
Daarnaast vinden veel patiënten het belangrijk om instructies te krijgen over of het medicijn met eten ingenomen mag worden en met wat voor drinken het mag. Waarschuwingen over alcoholgebruik en autorijden willen patiënten alleen op hun etiket als het op hen van toepassing is. Heeft de patiënt geen rijbewijs, dan hoeft er ook geen instructie over autorijden op het etiket. Andere adviezen en waarschuwingen lijken meer een plek te hebben in het baliegesprek en in de gepersonaliseerde informatie voor de patiënt (GIP) of de bijsluiter. Over de optimale lengte zeiden de meeste patiënten dat er niet meer dan vier regels aan adviezen en waarschuwingen over het medicijn op het etiket moeten staan, anders wordt het etiket te lang en dan lezen ze het niet meer.
Toepassen resultaten
De resultaten van mijn onderzoek heb ik gedeeld met Health Base. De afdeling Patiënteninformatie gaat nu kijken of sommige van mijn adviezen kunnen worden toegepast. Ik vond het erg leuk om de patiënten te interviewen en om over de uitkomsten te sparren met de collega’s van de afdeling Patiënteninformatie. Ook was het fijn om elke week op de stageplek te kunnen komen om collega’s te leren kennen en de sfeer in zo’n andere organisatie te kunnen proeven. Voor mij was het zo een heel leuke en afwisselende onderzoeksperiode!”
