Na veertig jaar stopt de papieren uitgave van Commentaren Medicatiebewaking. Maar waar een deur sluit, opent een nieuwe: de digitale toekomst biedt namelijk ongekende mogelijkheden. Leonie Bogaard en Sander Borgsteede van Stichting Health Base kijken samen vooruit.

Benieuwd naar de nieuwe mogelijkheden?
Neem deel aan de Webinar Medicatiebewaking in beweging op 13 oktober. Samen maken we de stap naar efficiëntere en persoonlijke mediatiebewaking.

“Toen ik jaren geleden stageliep, zei de apotheker dat ik één boek niet mocht lezen”, vertelt Leonie, Apotheker Medicatiebewaking bij Stichting Health Base, met een glimlach. “Anders zou mijn stage te makkelijk zijn, want daar stonden álle antwoorden in.”

Dat boek? Dat was Commentaren Medicatiebewaking. In de meeste apotheken in Nederland en België staat het al veertig jaar op een prominente plek in de boekenkast. Aan die papieren uitgave van Commentaren Medicatiebewaking is nu een einde gekomen. Maar de digitale versie is juist springlevend.

De website Commentaren Medicatiebewaking online (CM online) biedt veel kansen, zeker in combinatie met de module Signaal op Maat in Pharmacom. Het centrale thema voor de nabije toekomst? Nog beter aansluiten op de behoeften van apothekers, apothekersassistenten en andere zorgverleners.

Digitale doorontwikkeling

“Nu het boek vervalt, hebben we de kans om CM online veel beter aan te laten sluiten bij de digitale behoeften”, vertelt Leonie. “De vormgeving van de website stemden we altijd af op de vormgeving van het boek. Dat was overzichtelijk. Dat hoeft nu niet meer, dus kunnen we gaan optimaliseren. Denk aan een betere lay-out, een andere manier van zoeken en nog meer gebruiksvriendelijkheid.”

Ook qua inhoud wil Stichting Health Base doorontwikkelen. “Medicatiebewaking beweegt steeds meer van algemene richtlijnen naar gepersonaliseerde indicaties en signalen voor patiënten”, zegt Sander, naast Manager Onderzoek en Wetenschap ook hoofdredacteur van Commentaren Medicatiebewaking bij Stichting Health Base.

“De basis blijft natuurlijk overeind: als je twee of meer geneesmiddelen combineert, heeft dat gevolgen”, gaat hij verder. “Maar wat die gevolgen precies zijn, kan per persoon, en zelfs per dag, verschillen. We willen apothekers nog meer ondersteunen in die complexiteit. Bijvoorbeeld door patiëntfactoren mee te gaan wegen, zoals leeftijd, historische context en genetische variabelen, maar ook aspecten als het weer.”

Zorgprocessen onder de loep

Dat toekomstbeeld realiseren, vraagt nog wat werk. “Om daar te komen, moeten apothekers veel meer actuele data tot hun beschikking hebben, zoals labwaarden en andere patiëntgegevens”, legt Leonie uit. “Dat is nu nog onvoldoende. In Nederland is het delen van data en dossiers tussen zorgverleners namelijk nog niet vanzelfsprekend. Daarom moeten we met de hele zorgsector bespreken hoe we dat veilig én werkbaar gaan organiseren. Denk ook aan het bespreken van wie er eindverantwoordelijk is wanneer je bijvoorbeeld een dossier met elkaar deelt. Dat soort vraagstukken moeten we samen uitpluizen.”

Sander vult aan: “Als je het over de toekomst van Commentaren Medicatiebewaking hebt, praat je tegelijkertijd ook over een totaal andere inrichting van processen en afspraken in de zorg. En dat is complex. Ik geloof dat we daarvoor ook internationaal moeten overleggen. Samen komen we sneller tot slimme oplossingen.”

Transparantie staat altijd voorop

Een eerste stap richting een slimme toekomst is al gezet, met de module Signaal op Maat. De module, die Stichting Health Base samen met PharmaPartners ontwikkelt, houdt patiëntdossiers in Pharmacom continu in de gaten. Hiermee worden de signalen slimmer, relevanter en efficiënter. Pas als er een verandering optreedt waar een zorgverlener voor in actie moet komen, geeft de module een signaal. Dat vermindert het aantal dagelijkse signalen voor zorgverleners drastisch.

“Signaal op Maat zit nu nog in de beginfase”, vertelt Sander. “Maar het zal niet lang duren voordat de technologie onze kennis voorbijsnelt. Met artificial intelligence (AI) kunnen we bijvoorbeeld veel meer medische informatiebronnen ontsluiten. Ook kan AI automatisch alternatieven voor geneesmiddelen voorstellen, plus de dosering die een patiënt nodig heeft. Het is aan ons om te zorgen dat alles transparant blijft. Om te voorkomen dat technologische hulpmiddelen een black box worden. Apothekers moeten altijd begrijpen waar een signaal of interactie vandaan komt en op basis van hun professionele kennis de effectiviteit en risico’s kunnen beoordelen. En dat, in begrijpelijke taal, kunnen uitleggen aan de patiënt.”

Toekomst vol vertrouwen

Commentaren Medicatiebewaking gaat een nieuwe levensfase in. En dat is, na veertig jaar, bijzonder. “Het is uniek dat ons product al zo lang bestaat en dat het al zo’n lange tijd belangrijk is voor de zorgverleners die ermee werken”, concludeert Sander. “Dat zie ik als een compliment voor onze organisatie van nu, maar vooral ook voor die in het verleden. Net als voor al de mensen uit de praktijk die ons helpen met het ontwikkelen van de kennis, hun praktijkervaringen delen en meedenken over praktijkgerichte oplossingen. Samen gaan we ervoor zorgen dat Commentaren Medicatiebewaking in de toekomst alsmaar beter wordt.”