Op 16 mei staat de Internationale Coeliakie Awareness Dag in het teken van het vergroten van het bewustzijn over coeliakie en andere gluten-gerelateerde aandoeningen.

Coeliakie, ook wel glutenovergevoeligheid genoemd, is een chronische auto-immuunziekte waarbij het lichaam abnormaal reageert op het eiwit gluten. Gluten komt voor in granen zoals tarwe, rogge en spelt. De inname van gluten veroorzaakt bij mensen met coeliakie schade aan de darmvlokken in de dunne darm. Dit kan zich uiten in verschillende buikklachten, waaronder diarree, obstipatie, een opgeblazen gevoel, buikpijn of verminderde eetlust.

Herkennen van coeliakie en ondersteuning van de patiënt

Coeliakie komt in Nederland bij ongeveer 1 op de 100 mensen voor. De meeste mensen weten echter niet dat ze coeliakie hebben, en slechts 20% is ermee gediagnosticeerd. Dit kan leiden tot een lagere kwaliteit van leven en hogere zorgkosten. Hoewel de schade zich voornamelijk in de dunne darm voordoet, kunnen er ook andere gezondheidsproblemen optreden door inname van gluten, zoals vitaminetekorten, ontstekingsreacties in het hele lichaam of andere auto-immuunziekten.

Daarom is het belangrijk dat zorgverleners, waaronder artsen, diëtisten en apothekers, tijdig de symptomen van coeliakie herkennen en in kunnen spelen op de behoeften van de patiënten. Zorgverleners kunnen coeliakiepatiënten ondersteunen door voorlichting te geven over glutenvrije voeding en medicatie, en door hen te motiveren om het dieet strikt te blijven volgen na de diagnose.

Daarnaast kunnen apothekers een waardevolle bijdrage leveren door goed te controleren of er gluten in de medicatie van hun patiënten zit. Hoewel de hoeveelheid gluten in geneesmiddelen meestal minimaal is, kan dit al klachten veroorzaken bij gevoelige patiënten. Het is daarom belangrijk om bij de receptverwerking alert te zijn op de aanwezigheid van glutenbevattende hulpstoffen, zoals tarwezetmeel.

Bewaking glutenovergevoeligheid

Door glutenovergevoeligheid in het apotheek- en huisartsensysteem vast te leggen, kan er een signaal worden gegenereerd bij geneesmiddelen die gluten als hulpstof bevatten. Bij twijfel of er een middel daadwerkelijk gluten bevat, kan de Geneesmiddeleninformatiebank van het CBG worden geraadpleegd. Van geneesmiddelen die parallel geïmporteerd worden uit andere landen is de exacte samenstelling vaak niet bekend en deze kunnen dus mogelijk gluten bevatten. Deze middelen zijn uit voorzorg ook opgenomen in de bewaking op glutenovergevoeligheid.

Hoe leg ik een glutenovergevoeligheid vast in Pharmacom of Medicom?

• Roep de patiënt op in het systeem.
• Ga naar Patiënt en klik op Intoleranties.
• Voeg een nieuwe intolerantie toe via Stof of Groep.
• Kies voor Basisstof en zoek op Gluten (en mogelijk glutenbevattend).
• Kies het Bewakingsniveau: kies voor Intolerantie - groep.
• Vul de verdere gegevens in (wie is de melder, ingangsdatum, etc.).
• Sla alle gegevens op.