Health Base heeft een grote update doorgevoerd in de medicatiebewaking, die zowel nieuwe als vervallen interacties omvat, evenals een uitbreiding van de contra-indicatiebewaking. Hieronder vindt u een toelichting op de belangrijkste wijzigingen die van invloed kunnen zijn op de farmacotherapeutische praktijk. 

Interacties

Er zijn twee nieuwe interacties opgenomen in de medicatiebewaking:

• IA 846 avatrombopag – enzyminductoren

  Avatrombopag is een substraat voor CYP2C9 en in mindere mate CYP3A4. Gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die deze enzymen induceren kan verlaging van de avatrombopagspiegels veroorzaken, waardoor effectiviteit mogelijk vermindert.
  
  

• IA 847 anti-epileptica - felbamaat

  Felbamaat kan de spiegels van fenobarbital, fenytoïne, primidon en valproïnezuur klinisch relevant verhogen waardoor bijwerkingen van deze middelen kunnen optreden of toenemen. Het mechanisme hierachter is niet geheel bekend. Andersom zouden de anti-epileptica ook de spiegels van felbamaat kunnen verhogen, maar dit wordt niet gezien als klinisch relevant.

Daarnaast zijn er drie interacties komen te vervallen:

• IA 254 estramustine - calciumverbindingen

• IA 310 brivudine – (pro-drugs van) fluorouracil

• IA 506 saquinavir – overige middelen

Bovenstaande interacties zijn vervallen vanwege het niet langer in de handel zijn van een geneesmiddel. De vervallen interacties worden niet meer vermeld in Commentaren Medicatiebewaking.

Contra-indicaties

Mechanische hartklepprothese (CI 109)

Aan de contra-indicatie Mechanische hartklepprothese (CI 109) is bewaking bij de DOAC’s toegevoegd.

Twee studies lieten zien dat apixaban en dabigatran minder effectief bleken dan warfarine bij patiënten met een mechanische hartklepprothese. Voor rivaroxaban was de effectiviteit vergelijkbaar met warfarine, maar was het aantal deelnemers en de follow-upduur te beperkt om met zekerheid te kunnen concluderen dat rivaroxaban even veilig en effectief is als warfarine.

Het verschil in effectiviteit kan mogelijk verklaard worden door het werkingsmechanisme van DOAC’s ten opzichte van vitamine K antagonisten (VKA’s). Bij een mechanische hartklepprothese wordt lokaal veel trombine afgegeven. VKA’s remmen de stollingscascade op een hoger niveau dan DOAC’s, waardoor deze toename in lokaal gevormd trombine beter geremd wordt.

Bariatrische chirurgie (CI 117)

Aan de contra-indicatie Bariatrische chirurgie (CI 117) is bewaking toegevoegd bij: 

• Anti-epileptica (carbamazepine, fenytoïne en valproïnezuur)
  Farmacokinetische veranderingen zijn waargenomen bij meerdere anti-epileptica. Hoewel deze veranderingen niet altijd klinisch relevant lijken, kunnen ze in sommige gevallen, en met name bij middelen met een smalle therapeutische breedte of niet-lineaire kinetiek, leiden tot bijwerkingen of therapiefalen. Daarom is voor carbamazepine, fenytoïne en valproïnezuur het advies opgenomen om effect en bijwerkingen te monitoren.
  
  
• Antipsychotica
  Uit studies zijn aanwijzingen gevonden dat de kinetiek van antipsychotica wijzigt na bariatrische chirurgie. Dit kan ontstaan door de veranderde absorptie doordat de oplosbaarheid afneemt, maar ook door een veranderd verdelingsvolume vanwege het gewichtsverlies. Gezien de complexiteit om patiënten goed in te stellen op antipsychotica wordt de gehele groep bewaakt.
  
  
• Ciprofloxacine
  Bariatrische chirurgie kan de absorptie van ciprofloxacine verlagen door de vermindering van het absorptievlak en de verkorte absorptietijd. Vanwege de relatief hoge biologisch beschikbaarheid van ciprofloxacine zal een verminderde absorptie voor hogere doseringen niet een groot effect hebben op de effectiviteit, maar voor lagere doseringen is een dosisaanpassing aanbevolen.

Vragen of opmerkingen?

Met deze update wordt beoogd de medicatiebewaking verder te optimaliseren en nog beter aan te laten sluiten op actuele wetenschappelijke inzichten en praktijkervaringen. Heeft u vragen over deze wijzigingen of wenst u meer toelichting op specifieke signaleringen? Neem dan gerust contact met ons op via info@healthbase.nl

Samen blijven we werken aan veilige en effectieve farmacotherapie.