2-3-2023

Herziening serotonerge toxiciteit

Pharmacom Medicatiebewaking Medicom

Per 1 maart 2023 is de herziening van de interacties met risico op serotonerge toxiciteit afgerond. In samenwerking met het Erasmus MC is voor geneesmiddelen die voorheen bewaakt werden en waarbij serotonerge toxiciteit is gemeld in de literatuur, opnieuw beoordeeld of zij het risico op serotonerge toxiciteit in relevante mate kunnen verhogen.

In het nieuwe achtergrondhoofdstuk zijn de geneesmiddelinteracties ingedeeld in farmacodynamische- en farmacokinetische interacties. Bij farmacodynamische interacties is het van belang om het werkingsmechanisme van het geneesmiddel in acht te nemen. De farmacodynamische interacties zijn namelijk relevant als de serotonineconcentratie op verschillende manieren wordt verhoogd. Meer informatie over de farmacologie is te vinden in het herziene hoofdstuk.

Voorbeeld -niet relevante- farmacodynamische interactie

Een voorbeeld van een -niet relevante- farmacodynamische interactie is de interactie van MAO-B-remmers met andere serotonerge middelen. Bij deze herbeoordeling zijn de selectieve MAO-B-remmers rasagiline, selegiline en safinamide als niet relevant beoordeeld. Zij veroorzaken geen serotonerge toxiciteit bij gebruik in therapeutische doseringen, omdat serotonine voornamelijk wordt afgebroken door MAO-A – en niet door MAO-B. Deze middelen zijn daarom verwijderd uit IA130 (MAO-remmers – morfinomimetica) en IA159 (dextromethorfan – MAO-remmers). Uit de literatuur bleek bovendien dat het risico op serotonerge toxiciteit laag is bij gelijktijdig gebruik van MAO-B-remmers en andere serotonerge middelen. 

Er is sprake van een farmacokinetische interactie als de biologische beschikbaarheid van een serotonerg werkzaam middel wordt verhoogd door een ander geneesmiddel. Er zijn tot nu toe geen interacties met uitsluitend een farmacokinetisch mechanisme als klinisch relevant beoordeeld.

Middelen met serotonerge toxiciteit, zonder klinisch relevante interactie

Wat daarnaast is toegevoegd is een overzicht van vele middelen die in publicaties wel in verband zijn gebracht met serotonerge toxiciteit, maar waarvan het niet aannemelijk is dat deze middelen een klinisch relevante interactie kunnen veroorzaken. Een voorbeeld hiervan is amoxicilline/clavulaanzuur, dat wel in verband is gebracht met serotonerge toxiciteit. Er is echter geen bewijs dat amoxicilline/clavulaanzuur zelf serotonerge activiteit vertoont.

Voor meer informatie is het vernieuwde achtergrondhoofdstuk Interactiemechanismen: Serotonerge toxiciteit de raadplegen in Commentaren Medicatiebewaking.

Sander Borgsteede
Sander Borgsteede
Manager onderzoek en wetenschap
Suzanne de Klerk
Suzanne de Klerk
Apotheker Medicatiebewaking